[Q3] PAGLIKHA NG MGA BAGONG SALITA SA PAMAMAGITAN NG SALITANG UGAT AT MGA PANLAPI

 

Paglikha ng mga Bagong Salita Gamit ang Panlapi at Salitang-Ugat: Unlapi, Gitlapi, at Hulapi

By Pj Miana

 


Panimula

Ang wika ay patuloy na umuunlad, at isa sa mga paraan ng pagpapalawak nito ay sa pamamagitan ng paglikha ng mga bagong salita. Ang panlapi at salitang-ugat ay mahalagang bahagi ng proseso ng paglikha ng mga salita. Sa tulong ng mga unlapi, gitlapi, at hulapi, maaari nating palawakin ang ating bokabularyo at gumawa ng mga bagong kahulugan.

 

1. Unlapi:

Ang unlapi ay mga panlaping inilalagay sa unahan ng isang salitang-ugat. Ito ang unang bahagi ng salitang binubuo. Halimbawa:

- Nag-: Pinagsama ang "nag-" at "luto" upang mabuo ang "nagluluto."

- Mag-: Ang "mag-" at "sulat" ay nagsama upang mabuo ang "magsusulat."

- Nagpa-: Ang "nagpa-" at "gawa" ay nagsama upang mabuo ang "nagpagawa."

 

Sa pamamagitan ng pagdaragdag ng unlapi, maaari nating baguhin ang kahulugan ng salita at lumikha ng bagong konsepto.

 

2. Gitlapi:

Ang gitlapi ay mga panlaping inilalagay sa gitna ng salitang-ugat. Ito ang nagbibigay ng dagdag na kahulugan sa isang salita. Halimbawa:

- -in-: Ang "hin-" at "abi" ay nagsama upang mabuo ang "hinabi."

- -um-: Pinagsama ang "um-" at "kain" upang mabuo ang "kumakain."

 

Ang paggamit ng gitlapi ay nagbibigay ng ibang anyo o aspekto sa salita.

 

3. Hulapi:

Ang hulapi naman ay mga panlaping inilalagay sa hulihan ng salitang-ugat. Ito ay nagbibigay ng dagdag na kahulugan o tumutukoy sa panahon, tagaganap, o layunin ng isang kilos. Halimbawa:

 

- -an: Ang "tindah-" at "-an" ay nagsama upang mabuo ang "tindahan."

- -an: Pinagsama ang "tulog" at "-an" upang mabuo ang "tulugan."

- -an: Ang "luto" at "-an" ay nagsama upang mabuo ang "lutuan."

 

Sa pamamagitan ng paggamit ng hulapi, maaari nating tukuyin ang layunin o bagay na tinutukoy ng salita.

 

Kongkulsyon:

 

Sa tulong ng panlapi at salitang-ugat, maaari nating palawakin ang ating bokabularyo at lumikha ng mga bagong salita. Ang mga konsepto ng unlapi, gitlapi, at hulapi ay nagbibigay sa atin ng mga kasangkapan upang maging malikhain sa paglikha ng mga salita. Sa patuloy na pagsasanay at pagpapalawak ng ating kaalaman sa wika, mas mapapalawak natin ang ating kakayahan sa komunikasyon at pag-unawa sa mga teksto at usapan sa araw-araw.

 

MORE FILIPINO 6 LESSONS

WATCH MORE VIDEOS

GO HOME

 

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

[Q4] Patalastas at Usapan: Ang Gamit ng Iba't ibang Bahagi ng Pananalita

Image
  Patalastas at Usapan: Ang Gamit ng Iba't ibang Bahagi ng Pananalita By: PJ MIANA MELC: Nakagagawa ng patalastas at usapan gamit ang iba’t ibang bahagi ng pananalita   Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan sa pakikipagtalastasan at pagpapahayag ng ating mga kaisipan at damdamin. Sa pamamagitan ng wastong paggamit ng iba't ibang bahagi ng pananalita, tulad ng pangngalan, pandiwa, pang-uri, atbp., nagagawa nating maipahayag ang ating mga ideya at makipag-ugnayan sa iba.   Pangngalan (Noun)   Ang pangngalan ay mga salitang tumutukoy sa mga tao, bagay, lugar, hayop, kaisipan, o konsepto. Sa paggamit ng mga pangngalan, maipapakilala natin ang mga elemento na pinag-uusapan natin. Halimbawa, sa pangungusap na "Ang puno ay luntian," ang "puno" ay isang pangngalan na nagpapahayag ng isang bagay o elemento sa ating paligid.     Pandiwa (Verb)   Ang pandiwa naman ay mga salitang nagpapakita ng kilos o aksyon. Ito ang naglalarawan ng mga gawa
Read more

[Q2] LONG QUIZ & PT REVIEWER

 [Q2] LONG QUIZ & PT REVIEWER Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang layunin ng mambabasa sa pagsasagot ng mga tanong tungkol sa talaarawan o anekdota?    a. Magbigay ng sariling opinyon    b. Mangolekta ng mga datos    c. Magbigay ng pangunahing ideya    d. Sumunod sa utos ng guro   2. Saan maaaring makita ang mga pangyayaring nasaksihan sa isang talaarawan?    a. Sa hinlalaki ng may-akda    b. Sa pangalawang talata    c. Sa mga pangalan ng tauhan    d. Sa pangunahing ideya ng talaarawan   3. Ano ang ginagamit ng mambabasa para maibigay ang tamang wakas ng teksto na kanyang binasa?    a. Kasaysayan    b. Naging karanasan    c. Dating kaalaman    d. Diskarte ng may-akda   4. Paano nababago ng mambabasa ang kanyang dating kaalaman base sa natuklasan sa teksto?    a. Sa pamamagitan ng paghahanap sa internet    b. Sa pagbabasa at pag-aaral ng mga pahina    c. Sa pagtutok sa mga pangalan ng tauhan    d. Sa pagtanggap ng bagong k
Read more