POKUS AT ASPEKTO NG PANDIWA

 



POKUS AT ASPEKTO NG PANDIWA

Pj Miana

1. Pandiwa: Ang pandiwa ay bahagi ng pangungusap na nagsasaad ng kilos o gawain. Mahalaga ang wastong paggamit nito upang maipahayag nang maayos ang ideya sa pakikipag-usap.

 

2. Aspekto ng Pandiwa: May tatlong aspekto ang pandiwa: ang aspektong perpektibo (naganap na kilos), imperpektibo (kasalukuyang ginaganap ang kilos), at kontemplatibo (gagawin pa lamang ang kilos). Ang pagkakaroon ng tamang aspekto ay nagbibigay ng tamang oras at diwa sa pangungusap.

 

3. Pokus ng Pandiwa: Ang pokus ay naglalarawan kung sino ang nagtataglay ng kilos sa pangungusap. May anim na pokus: aktor (ang nagtataglay ng kilos), layon (ang layunin ng kilos), ganapan (ang lugar kung saan naganap ang kilos), tagatanggap (ang taong tinatanggap ang epekto ng kilos), gamit (ang bagay na ginamit sa kilos), sanhi (ang dahilan ng kilos), at direksiyon (ang direksiyon ng kilos).

 

4. Wastong Paggamit ng Aspekto at Pokus: Mahalaga ang tamang paggamit ng aspekto at pokus upang maipahayag ng maayos ang pangungusap at maunawaan ng tagapakinig o mambabasa ang konteksto ng pakikipag-usap.

Pokús ng Pandiwa

 

Ang pokus ng pandiwa ay naglalarawan kung sino ang nagtataglay ng kilos o gawain sa pangungusap. Ito ay nagbibigay-diin sa bahagi ng pangungusap na may pangunahing papel sa kilos. Narito ang mga pangunahing uri ng pokus ng pandiwa:

 

1. Aktor (Aktibo):

   - Ang kilos ay nanggagaling sa may paksa o tagaganap.

   - Halimbawa: *Si Maria* (aktor) ang nagluto ng masarap na ulam.

 

2. Layon (Pasyvo):

   - Ang kilos ay ipinapasa o naiuukit sa layon ng pangungusap.

   - Halimbawa: *Ang kwento* (layon) ay isinulat ni Juan.

 

3. Ganapan (Lokatibo):

   - Ang pokus ay nagsasaad kung saan naganap ang kilos.

   - Halimbawa: Ang pagtatanghal ay ginanap *sa entablado* (ganapan).

 

4. Tagatanggap (Pasibo):

   - Ang pokus ay nakatuon sa taong tinatanggap ang epekto ng kilos.

   - Halimbawa: Ang award ay ibinigay kay John *ng kanyang guro* (tagatanggap).

 

5. Gamit (Instrumental):

   - Ang pokus ay naglalarawan kung paano o anong gamit ang ginamit sa kilos.

   - Halimbawa: Ang sulat ay isinulat *ng pluma* (gamit).

 

6. Sanhi (Kausap):

   - Ang pokus ay nagpapakita kung sino o ano ang dahilan ng kilos.

   - Halimbawa: Ang pag-ulan ay dulot *ng malakas na bagyo* (sanhi).

 

7. Direksiyon (Direktibo):

   - Ang pokus ay naglalarawan ng direksiyon o patungo saan ang kilos.

   - Halimbawa: Ang mga sundalo ay tumakbo *patungo sa kagubatan* (direksiyon).

 

Ang wastong paggamit ng pokus ng pandiwa ay naglalayong bigyang-diin ang kahalagahan ng pangunahing bahagi ng kilos sa isang pangungusap. Ito ay isang mahalagang bahagi ng gramatika na nagbibigay kulay at detalye sa ating mga pahayag.

 

Aspekto ng Pandiwa

 

Ang aspekto ng pandiwa ay naglalarawan ng oras o yugto ng kilos o gawain sa isang pangungusap. May tatlong pangunahing aspekto ang pandiwa:

 

1. Perpektibo (Naganap na Kilos):

   - Ito ay naglalarawan ng kilos o gawain na tapos na o naganap na.

   - Halimbawa: *Nakaluto* na si Maria ng masarap na ulam.

 

2. Imperpektibo (Kasalukuyang Kilos):

   - Ito ay naglalarawan ng kilos o gawain na kasalukuyang nagaganap.

   - Halimbawa: *Nagluluto* si Maria ng masarap na ulam.

 

3. Kontemplatibo (Gagawin pa lang Kilos):

   - Ito ay naglalarawan ng kilos o gawain na gagawin pa lamang sa hinaharap.

   - Halimbawa: *Magluluto* si Maria ng masarap na ulam mamaya.

 

Mga Karaniwang Pag-aaral:

1. Perpektibo:

   - Gamit ang past tense, halimbawa ng pandiwa sa perpektibo ay ang mga kilos na natapos na.

   - Halimbawa: *Natapos* na niyang basahin ang libro.

 

2. Imperpektibo:

   - Gamit ang present tense, ito ay mga kilos na kasalukuyang nagaganap.

   - Halimbawa: *Nagluluto* siya ng hapunan.

 

3. Kontemplatibo:

   - Gamit ang future tense, ito ay mga kilos na magaganap pa lamang sa hinaharap.

   - Halimbawa: *Magbabasa* siya ng libro mamaya.

 

Tips sa Paggamit ng Aspekto:

1. Tamang Oras:

   - Piliin ang tamang aspekto ayon sa oras ng pangyayari.

   - Halimbawa: Kung tapos na ang kilos, gamitin ang perpektibo.

 

2. Kompleto vs. Patuloy:

   - Ang perpektibo ay naglalarawan ng kilos na kumpleto at natapos na, habang ang imperpektibo ay nagpapatuloy pa.

   - Halimbawa: *Nakatapos* na ako (perpektibo) vs. *Nagtatrabaho* ako (imperpektibo).

 

MORE FILIPINO 6 LESSONS

BUMALIK SA BAHAY

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

[Q4] Patalastas at Usapan: Ang Gamit ng Iba't ibang Bahagi ng Pananalita

Image
  Patalastas at Usapan: Ang Gamit ng Iba't ibang Bahagi ng Pananalita By: PJ MIANA MELC: Nakagagawa ng patalastas at usapan gamit ang iba’t ibang bahagi ng pananalita   Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan sa pakikipagtalastasan at pagpapahayag ng ating mga kaisipan at damdamin. Sa pamamagitan ng wastong paggamit ng iba't ibang bahagi ng pananalita, tulad ng pangngalan, pandiwa, pang-uri, atbp., nagagawa nating maipahayag ang ating mga ideya at makipag-ugnayan sa iba.   Pangngalan (Noun)   Ang pangngalan ay mga salitang tumutukoy sa mga tao, bagay, lugar, hayop, kaisipan, o konsepto. Sa paggamit ng mga pangngalan, maipapakilala natin ang mga elemento na pinag-uusapan natin. Halimbawa, sa pangungusap na "Ang puno ay luntian," ang "puno" ay isang pangngalan na nagpapahayag ng isang bagay o elemento sa ating paligid.     Pandiwa (Verb)   Ang pandiwa naman ay mga salitang nagpapakita ng kilos o aksyon. Ito ang naglalarawan ng mga gawa
Read more

[Q3] PAGLIKHA NG MGA BAGONG SALITA SA PAMAMAGITAN NG SALITANG UGAT AT MGA PANLAPI

Image
  Paglikha ng mga Bagong Salita Gamit ang Panlapi at Salitang-Ugat: Unlapi, Gitlapi, at Hulapi By Pj Miana   Panimula Ang wika ay patuloy na umuunlad, at isa sa mga paraan ng pagpapalawak nito ay sa pamamagitan ng paglikha ng mga bagong salita. Ang panlapi at salitang-ugat ay mahalagang bahagi ng proseso ng paglikha ng mga salita. Sa tulong ng mga unlapi, gitlapi, at hulapi, maaari nating palawakin ang ating bokabularyo at gumawa ng mga bagong kahulugan.   1. Unlapi: Ang unlapi ay mga panlaping inilalagay sa unahan ng isang salitang-ugat. Ito ang unang bahagi ng salitang binubuo. Halimbawa: - Nag- : Pinagsama ang "nag-" at "luto" upang mabuo ang "nagluluto." - Mag- : Ang "mag-" at "sulat" ay nagsama upang mabuo ang "magsusulat." - Nagpa- : Ang "nagpa-" at "gawa" ay nagsama upang mabuo ang "nagpagawa."   Sa pamamagitan ng pagdaragdag ng unlapi, maaari nating baguhin ang kahu
Read more

[Q2] LONG QUIZ & PT REVIEWER

 [Q2] LONG QUIZ & PT REVIEWER Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang layunin ng mambabasa sa pagsasagot ng mga tanong tungkol sa talaarawan o anekdota?    a. Magbigay ng sariling opinyon    b. Mangolekta ng mga datos    c. Magbigay ng pangunahing ideya    d. Sumunod sa utos ng guro   2. Saan maaaring makita ang mga pangyayaring nasaksihan sa isang talaarawan?    a. Sa hinlalaki ng may-akda    b. Sa pangalawang talata    c. Sa mga pangalan ng tauhan    d. Sa pangunahing ideya ng talaarawan   3. Ano ang ginagamit ng mambabasa para maibigay ang tamang wakas ng teksto na kanyang binasa?    a. Kasaysayan    b. Naging karanasan    c. Dating kaalaman    d. Diskarte ng may-akda   4. Paano nababago ng mambabasa ang kanyang dating kaalaman base sa natuklasan sa teksto?    a. Sa pamamagitan ng paghahanap sa internet    b. Sa pagbabasa at pag-aaral ng mga pahina    c. Sa pagtutok sa mga pangalan ng tauhan    d. Sa pagtanggap ng bagong k
Read more